در این مقاله، از مفهوم «ژئوپلیتیک پُرخطر» برای تبیین خطرات امنیتی محیط خارجی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای ناشی از آن استفاده شده است. استدلال مقاله این است که امنیتی شدن فضای پیرامونی ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی، ناشی از تحولات محیط ژئوپلیتیک این کشور است. در راستای استدلال فوق به مواردی از جمله فرارسیدن نقطۀ اوج تولید نفت، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، گسترش تروریسم در خاورمیانه، تداوم مناقشه اعرا...

تغییر اقلیم یکی از 15 چالش هزاره آینده جهان و یکی از 7 چالش اصلی آینده ایران است. هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم (IPCC) با در نظر گرفتن سه پیشران اقلیمی، چهار سناریو محتمل تا سال 2100 ارائه کرده است که هر کدام از این سناریوها شاخص‌های اصلی تغییرات اقلیمی همچون دما و بارش را توصیف می‌کنند. اما در خصوص پیامدهای مختلف این تغییرات در نقاط مختلف جهان پژوهش‌های اندکی صورت گرفته است.  تغییر اقلیم در 20 س...

یکی از روش های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنب...

روابط ترکیه و اسرائیل پدید آورندۀ اتحاد سیاسی- امنیتی و نظامی در منطقه خاورمیانه بود. این اتحاد تأثیرات بسیاری بر کشورهای منطقه خاورمیانه گذاشت. به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و اجرای دکترین عمق استراتژیک، ترکیه سطح جدیدی از روابط سیاسی- امنیتی را در منطقه آغاز نمود. ایفای نقش میانجیگری در معادلات منطقه‌ای بین اسرائیل و سایر کشورهای عربی، به ترکیه قدرت مانور بیشتری بخشید و ترکیه را از تنها متح...

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنب...

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنب...

نوشتار حاضر به این سؤال اساسی می‌پردازد که باتوجه به الف) تحولات چندسال اخیر منطقه خلیج‌فارس، یعنی حمله آمریکا و نیروهای ائتلاف به عراق در مارس2003 و سرنگونی رژیم صدام، ب) استراتژی‌هایی که آمریکا در خلیج‌فارس و نیز در کل منطقه خاورمیانه درصدد اجراست (یعنی مبارزه با تروریسم، حضور نظامی در منطقه، مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی، دگرگونی در خاورمیانه و حاصل این استراتژی‌ها بر سیستم جدید امنیتی در خل...

نوشتار حاضر به این سؤال اساسی می پردازد که باتوجه به الف) تحولات چندسال اخیر منطقه خلیج فارس، یعنی حمله آمریکا و نیروهای ائتلاف به عراق در مارس2003 و سرنگونی رژیم صدام، ب) استراتژی هایی که آمریکا در خلیج فارس و نیز در کل منطقه خاورمیانه درصدد اجراست (یعنی مبارزه با تروریسم، حضور نظامی در منطقه، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دگرگونی در خاورمیانه و حاصل این استراتژی ها بر سیستم جدید امنیتی در خل...